Daltononderwijs bij De Regenboog

Wat is Daltononderwijs bij De Regenboog?

In het Daltononderwijs wordt gewerkt volgens het ‘Dalton Plan’ van de Amerikaanse
grondlegger Helen Parkhurst. Parkhurst wil van leerlingen mensen maken die vol
zelfvertrouwen in het leven staan, creatief, initiatiefrijk, sociaal en die hun
maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. ‘Fearless human beings’ is de term
die zij daarvoor gebruikt. Deze mensen heeft de maatschappij volgens haar nodig.

Op onze Daltonschool leren leerlingen zelfstandig kennis en ervaring op te doen. Het
uitgangspunt is dat leerlingen graag willen leren. Er wordt gewerkt met weektaken en
dagplanningen en leerlingen krijgen de vrijheid om zelfstandig hun taken in te
plannen en hun doelen te behalen. Leerlingen hebben meer vrijheid en mogen zelf
keuzes maken, maar de leerkracht bepaalt welke lesstof behandeld moet worden en
binnen welke kaders.

Op Daltonschool de Regenboog heerst een duidelijke structuur en weten leerlingen
waar zij aan toe zijn. Binnen de gestelde kaders worden de leerlingen uitgedaagd
om zelf keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen.

Vijf kernwaarden van Dalton

– Samenwerking
– Vrijheid en verantwoordelijkheid
– Effectiviteit
– Zelfstandigheid
– Reflectie

Samenwerking

Om als volwassene deel te nemen aan de samenleving, moet je kunnen
samenwerken, ook met mensen die je niet zelf kiest. Op Daltonschool de
Regenboog wordt samenwerking daarom aangemoedigd. Leerlingen werken in
tweetallen, in kleine groepjes of met een leerkracht samen aan bepaalde taken. Zo
leren de leerlingen dat ze elkaar kunnen helpen. Daarnaast zorgt samenwerking
ervoor dat leerlingen vaardigheden ontwikkelen zoals feedback ontvangen en geven,
reflecteren, luisteren naar elkaar en respect hebben voor elkaar. Wanneer kinderen iets aan elkaar uitleggen vergt dit een hele andere beheersing van de stof. Samenwerken is soms een uitdaging en moet goed worden aangeleerd.

Vrijheid en verantwoordelijkheid

Leerlingen op Daltonschool de Regenboog krijgen meer vrijheid, vooral op het
gebied van omgaan met verantwoordelijkheid. Het doel hiervan is dat de leerlingen
leren om eigen keuzes te maken. De leerkracht geeft de grenzen aan waarbinnen de
taken afgerond moeten worden. Bijvoorbeeld: wat de leerstof is, de eisen waar het
aan moet voldoen, de tijdslimiet en welke regels er gelden. De leerlingen leren zo
om verantwoordelijkheden te dragen. Daarnaast hebben de leerlingen eigen
verantwoordelijkheid over de te behalen doelen. Door het regelmatig inzetten van
kindgesprekken (leerkracht en leerling), krijgt de leerling inzicht in de eigen
ontwikkeling en de leerdoelen. Op deze manier wordt het leren voor leerlingen
aantrekkelijk en worden zij gemotiveerd om hun eigen doelen te halen. Daarnaast
werken de leerlingen in de klas ook met periodedoelen. In een klassenvergadering
worden deze doelen gezamenlijk opgesteld en hebben de leerlingen de verantwoordelijkheid
om zorg te dragen voor de individuele doelen, maar ook de groepsdoelen.

Effectiviteit

Het Daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en
middelen. Een taak houdt een leerling doelmatig en functioneel bezig. Hierbij moeten
de doelen van de taak helder zijn, zodat de leerlingen kunnen inschatten op welke
manier zij invulling geven aan de taak. Effectiviteit is af te meten aan de doelen die
gesteld zijn. Deze kernwaarde geven wij de leerlingen onder ander mee door continu
in gesprek te zijn over hun taakaanpak. ‘Hoeveel tijd heb je nodig?’ ‘ Welke
materialen heb je nodig?’ zijn voorbeelden van vragen. Als school willen wij ons zelf
steeds verbeteren en stellen we de vraag: ‘Doen wij de goede dingen en doen wij de
dingen goed?’

Zelfstandigheid

Wij willen onze leerlingen vormen tot volwassenen die zelfstandig kunnen denken en
handelen. Daarom krijgen leerlingen taken die zij zelf in een bepaalde tijd moeten
afronden. Denk bijvoorbeeld aan week- of individuele- of groepstaken. Om
zelfstandig te worden zullen de leerlingen de kans moeten krijgen om geholpen te
worden bij ‘het zelf doen’. De leerlingen krijgen de gelegenheid om zelf te werken en
om hulp te vragen als dat nodig is. Zo leren leerlingen probleemoplossend denken.
Waar het nodig is, geeft de leerkracht instructie, begeleiding en coaching.

Reflectie

Op onze school speelt reflectie een centrale rol. Reflectie wordt gestimuleerd op
verschillende niveaus, zowel bij leerlingen als bij leerkrachten.
Voor leerlingen betekent reflectie dat ze regelmatig stilstaan bij hun eigen
leerproces. Ze worden aangemoedigd om na te denken over wat ze hebben geleerd,
hoe ze hebben geleerd en wat ze nog kunnen verbeteren. Dit kan bijvoorbeeld
gebeuren door middel van zelfevaluatie na een opdracht, het stellen van doelen voor
hun eigen groei, het delen van hun inzichten en ervaringen met klasgenoten.

Leerkrachten spelen ook een belangrijke rol in het faciliteren van reflectie. Ze bieden
structuur en ondersteuning aan leerlingen om hun gedachten te organiseren en te verwoorden. Dit kan gebeuren door middel van gerichte vragen, feedback op het werk van de leerlingen en het organiseren van reflectieve gesprekken in de klas.

Door reflectie aan te moedigen, leren leerlingen niet alleen van de inhoud van de
lesstof, maar ook van het leerproces zelf. Ze ontwikkelen zelfinzicht, zelfsturende
vaardigheden en een grotere betrokkenheid bij hun eigen leren. Reflectie is dus een
essentieel onderdeel van het Daltonprincipe, dat leerlingen helpt om zichzelf te
ontwikkelen tot zelfstandige en zelfbewuste individuen.

Als school reflecteren wij ook op de kwaliteit van ons onderwijs.